Raamsdonk – De oudste kerk van Raamsdonk, nu gelegen aan de overkant van de Maasroute, werd vóór 1273 gesticht door de bisschop van Luik. De Lambertuskerk moet daarom gezien worden als een van de oudste en meest noordelijk gelegen steunpunten van het in die tijd zeer uitgestrekte bisdom. De begraafplaats is al eeuwen in gebruik en er bevinden zich dan ook zeer oude graven met bijzondere grafzerken. Na de reformatie, die in Raamsdonk in 1610 gestalte kreeg en waarbij de kerken protestants werden, bleven hier alle doden van het dorp een laatste rustplaats krijgen; ook de katholieken omdat zij tot 1787 geen eigen kerk hadden. Een kerk en begraafplaats in een historische omgeving derhalve, waar op 31 oktober 1944 wederom geschiedenis werd geschreven. Bij de Tankslag die toen plaatsvond tussen de Duitsers en de geallieerden, in dit geval Britse en Schotse militairen. Er kwamen naast veel militairen, ook tien burgers om het leven, waarvoor op de oude begraafplaats een fraai gerestaureerd oorlogsmonument staat. Op vrijdag 31 oktober, precies 80 jaar na de Tankslag, werd er door wethouder Tommie Mertens onder goede belangstelling een krans gelegd bij het oorlogsmonument.

Door Jan Hoek

De plechtigheid vond plaats op een bijzondere begraafplaats met tal van bijzondere grafzerken waarop de namen van de overledenen. Zonder Corrie Evers zouden de namen op het oorlogsmonument echter niet te lezen zijn en was een fiks deel van de ca. 470 historische graven zelf niet of nauwelijks te vinden. De teksten waren voor een deel niet meer te lezen door ouderdom, vervaagd door weersinvloeden of door overwoekering van onkruid. Kortom: een desolate omgeving die vooral geschikt was voor opnames van een horrorfilm. Van Corrie Evers liggen haar grootouders en ouders begraven op de oude begraafplaats. Zij trok zich de verwaarlozing van de begraafplaats aan en trok bij de gemeente aan de bel, waarna ze van toenmalig wethouder Kevin van Oord te horen kreeg: “We hebben geen geld.” En dat hadden ze waarschijnlijk al meer dan 20 jaar niet (over) voor de begraafplaats, want zolang was de gemeente al verantwoordelijk voor het onderhoud daarvan. En dus begon Corrie Evers in 2022 met het opknappen van de oude begraafplaats. Vanaf de start was zij vier keer per week een dagdeel te vinden op de begraafplaats. Ze heeft in die periode zichtbaar niet stilgezeten, want de omgeving leent zich nu prima voor een plechtige bijeenkomst, zoals die plaatsvond op 31 oktober 2024. Wethouder Tommie Mertens stond tijdens de bijeenkomst ook nog even stil bij het vele werk van Corrie Evers. “Je hebt heel veel gedaan om deze begraafplaats op te knappen en een waardiger uitstraling te geven. Veel dank voor jouw inzet. Mede daardoor is het oorlogsmonument weer opgeknapt en kunnen we op deze locatie met waardigheid herdenken.” Sinds kort hangen bij de ingang van de oude begraafplaats informatiebordjes over de begraafplaats zelf en over de Tankslag.

Gedenksteen en oorlogsmonument

Wethouder Tommie Mertens, hij verving burgemeester Marian Witte die zich ziek had afgemeld, ging in zijn toespraak, voorafgaande aan de kranslegging, eerst in op de gebeurtenissen voor en op 31 oktober 1944. Vervolgens zei hij: “(…) Door al 80 jaar te leven in vrijheid kunnen velen van ons zich niet voorstellen hoe het is om te leven in oorlogstijd. Oorlog lijkt misschien heel ver weg voor ons; we zien beelden van Gaza, Israël en Oekraïne. In Het Hoge Veer in Raamsdonksveer wonen nu 130 Oekraïners en 50 asielzoekers. Bij bezoeken hoor ik hun indrukwekkende verhalen, die des te meer aangeven dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Mogen we ons blijven inzetten voor een wereld waarin vrede en vrijheid de norm zijn, en waarin we ons actief blijven verzetten tegen onrecht, geweld en discriminatie. Nu, 80 jaar na onze bevrijding, zijn we meer dan ooit bewust en staan we stil bij de grote waarde van de vrijheid en bij het offer dat vele mensen hebben gebracht. Voor extra cachet bij de herdenking van de Tankslag en de kranslegging zorgde adjudant Mariniers b.d. Boudewijn Barendse, lid van het comité Dodenherdenking Raamsdonk, door in vol ornaat aanwezig te zijn. De vele aanwezigen tijdens de plechtigheid deed Corrie Evers zichtbaar heel goed. De belangstellenden kregen na afloop van de plechtigheid koffie/thee aangeboden van het bestuur van de Lambertuskerk. Amateurarcheoloog Hans Wagemakers toonde in de kerk een deel van zijn in Raamsdonkse grond gevonden relicten uit de Tweede Wereldoorlog. Huub Oome, voorzitter van Raamsdonks Historie, was aanwezig met tal van mappen boordevol foto’s van onder andere de Tankslag op 31 oktober 1944, waarbij zeven geallieerde militairen, Britten en Schotten, het leven verloren. Voor de Lambertuskerk is een gedenksteen voor hen geplaats met daarop de naam van Lt. McColl en daaronder de namen van L.cpl Reboles, de troopers Oatley en Williams, sergeant Foy en de privates Duncan en Low. Op het oorlogsmonument op de oude begraafplaats staan de namen van de tien burgers die tijdens of kort na de Tankslag omkwamen. Daarnaast kwam ook een 4-jarig kind om het leven. De gesprekken na de plechtigheid in de Lambertus maakten een ding heel duidelijk: deze herdenking dient elk jaar op 31 oktober plaats te vinden. Opdat wij niet vergeten!