Het beschermen van weidevogels is goed voor je conditie. Nadat je hebt geconstateerd dat er nesten zijn, ga je het land op. Markeren van de nesten met bamboestokken en de eieren in een mandje leggen en ingraven. Nou ik kan u verzekeren dat is geen sinecure met die grote kleihompen en de afstanden die we op een perceel afleggen. Een sportschool is niet meer nodig.

Ik wil in dit stuk eerst terugkomen op wat ik vorige week heb beschreven. En daarna nog een paar beschermingsmethodes bespreken.

Mandjes ingraven

Naar aanleiding van mijn vorige stuk kreeg ik de vraag of de eieren, van met name de kievit en scholekster, zomaar los in een mandje worden gelegd en dan ingegraven. Dat wil ik graag wat beter uitleggen.

Is er een nest gevonden en weten we dat de boer het land gaat bewerken, dan leggen we de eieren voorzichtig in een apart mandje. We scheppen met een grote spade het nest op en plaatsen de hap grond met het nest in een ander mandje. De kuil wordt wat groter gemaakt en het nestmandje teruggeplaatst in die kuil. De randen worden met strootjes of ander materiaal bedekt, zodat het vanuit de lucht niet goed te zien is. Kraaien zijn slimme vogels! Vervolgens plaatsen we de eieren terug in het nest met de puntjes van de eieren naar elkaar toe. Voilà, een ’nieuw’ nest dat makkelijk te verplaatsen is door de boer of de vrijwilliger.

Nestbeschermers

Op het kale bouwland beschermen we veelal zoals hierboven beschreven. Voor de vogels die op weilanden broeden zijn andere manieren bedacht. Dan gaat het met name over de grutto, wulp, tuurluur. En heel soms ook kievit en scholekster hoor. Maar dan moet het gras wel kort zijn. Deze vogels kijken graag van zich af.

In een weiland waar veel koeien lopen, hebben weidevogels het zwaar. Tegen een enkele koe of schaap kan een weidevogel zich verdedigen. De vogel zal al fladderend het beest de andere kant op zien te leiden, zodat het nest veilig is. Maar tegen 100 koeien op een perceel is een nest niet bestand. Het zal vertrapt worden. Een simpele nestbescherming doet dan wonderen. Met meerdere prikstokken wordt, een paar dagen voordat koeien of schapen het weiland opkomen, een stroom draadje in een ruim vierkant rond het nest geplaatst. De vogels kunnen dan al aan het draadje wennen. En de koeien en schapen zijn zulke draden gewend. Ze blijven ervan weg. Extra voordeel van een nest in een begraasd land is dat de mest zorgt voor meer insecten en regenwormen. Ditzelfde principe passen we toe op grasland waar gemaaid gaat worden. Alleen is dan de zone rondom het nest groter: 25 x 25 meter.

Vossenraster

Een belangrijke factor in de achteruitgang van weidevogels is predatie door vossen, dassen, huiskatten en andere kleine grondrovers. Jaarlijks sneuvelen meerdere eieren en kuikens door deze predatoren. In een gezonde natuurlijke situatie is predatie een evenwichtig onderdeel van het ecosysteem. Het hoort erbij. Helaas is onze natuur te kwetsbaar en versnipperd geworden om dit evenwicht te kunnen behouden. Het coördinatiepunt van Brabants Landschap heeft onderzoek gedaan naar de rasters. Het uitkomstpercentage van de eieren binnen rasters is boven de 90%. Dat komt dankzij extra vergoeding voor boeren. De rasters kunnen worden gecombineerd met braakstroken/rustzones. Dat werkt dus dubbel zo goed! Een vossenraster is een elektrisch raster bestaande uit prikstokken, een stroomklok en drie schrikdraden. Het raster kan een heel weidevogelgebied omheinen. Op die manier worden vossen en andere grondpredatoren weggehouden. Het is wel een intensief werk om zo’n raster te plaatsen.

Weidevogelgroep Raamsdonk

De weidevogelgroep Raamsdonk (4 loopgroepen) beschermt vooral op bouwland de kievit en scholekster. In een paar polders zijn ook wulpen. Die krijgen, als we het nest vinden, een rustzone van ongemaaid gras. als de boer daaraan mee wil werken. De boer krijgt hiervoor een eerlijke vergoeding. Een vossenraster en nestbeschermer bij beweiding hebben wij nog niet gebruikt. Het is (nog) niet nodig geweest.

Volgende keer echt het verhaal over de kuikens. Want die komen nu uit hun ei.

Lia Kuijsters: liakuijsters@gmail.com

Groepcoördinator Weidevogelgroep Raamsdonk

Jos Wagenmakers: jos.wagenmakers1@gmail.com

Medecoördinator