De integrale aanpak van zorg en preventie moet mensen helpen gezond te blijven of gezond te worden. Gemeenten zijn druk bezig met de vraag hoe ze uitvoering kunnen geven aan twee belangrijke akkoorden: het GALA (Gezond en Actief Leven akkoord) en IZA (Integraal Zorgakkoord). Welzijn op Recept is in het IZA benoemd als een van de vijf ketenaanpakken die gemeenten en zorgverzekeraars per 1 januari 2024 moeten inrichten. Na de nodige voorbespreking vond op 5 februari bij Theek 5 in Raamsdonksveer de kick-off plaats van Welzijn op Recept. “We vinden het in onze gemeente erg belangrijk dat er een ruim aanbod is voor laagdrempelige zorg. De samenwerking met Zorroo (Zorggroep Oosterhout & Omstreken) en Surplus Welzijn laat zien dat er een groot draagvlak is om het gezamenlijke doel te bewerkstellingen”, aldus wethouder Annemiek van Rooij in haar welkomstwoord. Huisartsen die met Welzijn op Recept werken, sturen patiënten met psychosociale klachten meteen in de juiste richting. Met andere woorden: ze krijgen geen ‘traditioneel pilletje’ op recept, maar een doorverwijzing naar een welzijnscoach. Tijdens de startbijeenkomst werden Natasja Groenendaal en Rebecca van Beek voorgesteld als de welzijnscoaches in de gemeente Geertruidenberg.

Door Jan Hoek

Gemeenten en zorgverzekeraars moeten zich volgens het Integraal Zorgakkoord richten op de vijf zogenoemde ketenaanpakken, te weten kansrijke start, valpreventie bij ouderen, aanpak overgewicht obesitas bij kinderen, de gecombineerde leefstijlinterventie bij overgewicht van volwassenen en Welzijn op Recept. Laatstgenoemde is een alternatief voor volwassenen met psychosociale klachten. De Oosterhoutse huisarts Daan Haverkamp heeft al enige ervaring met de uit Engeland overgewaaide ketenaanpak Welzijn op Recept en kwam vorige week naar Theek 5 om over zijn ervaringen te vertellen. “Klachten als vermoeidheid, pijn in de nek, maar ook stress, angst en somberheid hebben lang niet altijd een medische oorzaak. Vaak spelen onderliggende sociaal maatschappelijke problemen, zoals overlijden van een partner, verlies van werk, eenzaamheid en dergelijk een rol. Patiënten die wij hebben doorgestuurd naar de welzijnscoach knapten zienderogen op”, concludeert Haverkamp. Hij noemde vervolgens een aantal praktijkgevallen. “De 63-jarige mevrouw Jansen had lichte klachten, was emotioneel instabiel en rusteloos na het overlijden van haar man. Na gesprekken met de welzijnscoach heeft ze een levensverhalenproject gevolgd, heeft ze een buddy en doet ze aan yoga. Ze kan nu beter omgaan met lichamelijke klachten en heeft aanzienlijk meer veerkracht. Zelf geeft zij aan dat haar leven van een drie naar een acht is gegaan. Hetzelfde geldt voor de 19-jarige Fanny. Zij zat altijd achter haar computer en was eenzaam en somber. Tegen de welzijnscoach vertelde ze interesse in tekenen en dieren te hebben. Ze werd actief in de dierenopvang en kwam daardoor geheel in de actiestand. Haar leven ging van een drie naar een zeven.”

Welzijnscoaches

Welzijn op Recept is in hoge mate ook een vorm van integrale zorg. Integrale zorg is een andere manier van organiseren waarbij de patiënt/inwoner en zijn/haar hele leven centraal staat. Voor Welzijn op Recept betekent dit dat zorg en welzijn nauw met elkaar samenwerken om de juiste zorg te kunnen leveren. Het bestaansrecht van deze ketenaanpak is het doorbreken dat mensen met psychosociale problemen automatisch naar de huisarts gaan die de oplossing zoekt in het medische domein. De doelgroep zijn dan ook mensen die met hun psychosociale klachten, waarvoor geen medische-of psychologische behandeling noodzakelijk is, klem in het medisch domein zitten. Met Welzijn op Recept worden die door de huisarts nu doorverwezen naar een welzijnscoach. Deze hebben een goed overzicht van informele netwerken en het activiteitenaanbod in de wijken en de gemeente. Hierdoor kunnen zij mensen goed doorverwijzen naar passende activiteiten. Het eerste wat de welzijnscoaches Natasja en Rebecca doen, is telefonisch contact opnemen met de patiënt. Daarna wordt een locatie afgesproken waar het gesprek zal plaatsvinden. Dat kan bij de patiënt thuis zijn of bijvoorbeeld bij Theek 5 of een andere neutrale ontmoetingsplek. De ook aanwezige huisarts Bas van Bavel gaf aan dat ook het Medisch Centrum Raamsdonksveer daarvoor ruimte beschikbaar heeft. In de praktijk blijkt dat de door de huisarts doorverwezen patiënten na het traject meer zelfvertrouwen hebben en er sprake is van zelfredzaamheid en een beter ervaren gezondheid en dat er weer toekomstperspectief is. Na Oosterhout, Roosendaal en Bergen op Zoom wordt nu ook de gemeente Geertruidenberg geen ‘traditioneel pilletje’ meer uitgeschreven, maar krijgt de patiënt Welzijn op Recept.