“Het herstellen van landschapselementen is een win-winsituatie. Het draagt bij aan biodiversiteitsherstel, beschermt gewassen tegen klimaatverandering, verbetert de bodem- en waterkwaliteit en het herstelt de gebiedsgebonden identiteit. Denk hierbij aan het oude slagenlandschap”, stelt Peter Verwaters, secretaris van de Natuurfederatie Geertruidenberg. De actie is een initiatief van de Natuurfederatie, in samenwerking met de gemeente Geertruidenberg en het Brabants Landschap. Gemeente Geertruidenberg en het Brabants Landschap leveren de planten en de vrijwilligers van de Natuurfederatie planten ze aan. Het streven is om elk jaar 1000-1500 meter haagstruweel aan te planten met een mix van meerdere soorten gebiedseigen, inheemse planten op percelen in het buitengebied. Ook het aanleggen van vogelbosjes bij gebouwen van landbouwbedrijven of op andere percelen in het buitengebied is onderdeel van deze actie.

Door Jan Hoek

Natuurelementen zoals haagstruwelen op bufferstroken leveren voor veel actieve landbouwers die aan eco-regelingen meedoen, extra punten op om snel goud te behalen. Het planten van haagstruwelen en/of vogelbosjes is de win-winsituatie waarover Peter Verwaters eerder over sprak. Haagstruwelen waren vroeger onlosmakelijk verbonden met het agrarisch cultuurlandschap. De struwelen werden aangeplant op perceelscheidingen en zorgden ervoor dat vee op het perceel bleef. Struweelhagen vormden enorme, verbindende lintelementen in het landschap met een grote ecologische waarde. Door de opmars van prikkeldraad in het eerste kwart van de 20e eeuw werd de noodzaak om struwelen aan te planten steeds kleiner. Verkaveling zorgde er daarnaast voor dat percelen steeds groter werden en watergangen en struwelen verdwenen. Vandaag de dag is er vrijwel niets meer van dit landschapstype over. Deze actie heeft als doel om daar verandering in te brengen. De struweelhaag, bestaat uit een haagvorm die is opgebouwd uit meerdere inheemse, streekeigen soorten. Intensieve snoei is bij een struweelhaag niet nodig. Het doel is dat de planten in de haag tot bloei komen en vogels en andere dieren kunnen profiteren van de vruchtdracht. Het beheer bestaat uit een snoeironde die eens in de vier tot zeven jaar wordt herhaald. Bij veel beschikbare ruimte is minder snoei wenselijker! Het idee is dat de haag altijd tenminste één meter hoog en 0,8 meter breed blijft. Een vogelbosje is een klein beplantingselement van tenminste 100 m2 dat is opgebouwd met bes- en doorn-dragende, inheemse en streekeigen struiken.

Bijdrage natuurherstel

Struwelen en vogelbosjes vormen een belangrijke schakel in lokale ecosystemen. Aan beide landschapselementen zijn tal van soorten verbonden. Veel vogels zoals groenlingen, grasmussen en zelfs braamsluiper profiteren van deze landschapselementen. Ook insecten zoals nachtvlinders, wilde bijen, roofmijten en sluipwespen zijn verbonden aan dit systeem. Kleine zoogdieren zoals wezel en haas gebruiken de struwelen voor beschutting. “Om in aanmerking te komen voor de actie ‘Samen op weg naar natuurherstel’ dient de grondeigenaar te voldoen aan een aantal randvoorwaarden. Zo is de aanplant primair bedoeld bij in gebruik zijnde agrarische grond, bijvoorbeeld langs bufferstroken. Ook op private percelen welke buiten uw tuin zijn gelegen, dus niet ter vervanging of voor de inrichting van een tuin direct aan een woning”, zegt Peter Verwaters. Door klimaatverandering warmt niet alleen de lucht op, maar ook de bodem. Sinds 1980 is het 1,5 graad warmer geworden. De verwachting is dat dit in 2050 is opgelopen naar tenminste 3 graden. Een bodem met weinig begroeiing warmt 30 procent sneller op dan de buitenlucht. Haagstruweel vermindert deze effecten door hun wind-kerende en koelende werking. Daarnaast houdt het struweel beter infiltrerend regenwater vast in de toplaag van de bodem, waardoor uitdroging van de bodem wordt geremd. Tevens worden insecten aangetrokken welke op biologische manier plaaginsecten bestrijden. Dit kan geoptimaliseerd worden door op of langs de bufferstroken een gemengd gras-/kruidenmengsel aan te leggen.

Natuurelementen

“Ik hoop dat de door ons benaderde grondeigenaren belangstelling hebben gekregen om ook natuurelementen op hun perceel aan te brengen”, vervolgt Verwaters zijn verhaal. “Alle planten zijn een- en tweejarig en variëren in grote van 80-150 cm. De planten worden in het najaar of voorjaar geplant. De grond hoeft niet bewerkt te zijn maar wel zodanig dat de wortels makkelijk kunnen groeien (niet te vaste grond). Voor een vogelbos worden ongeveer 64 planten per 100 m² geplant. Groepsgewijze aanplant van 5-7 exemplaren van dezelfde soort bij elkaar. De struweelhaag is opgebouwd uit ca. 4-5 stuks per m1.”Het aantal planten per jaar is beperkt. De actie loopt meerdere jaren en er bestaat een kans dat uw aanvraag door de vele aanmeldingen wordt doorgezet naar het volgende plantseizoen. Voor meer informatie of vragen bel 0628521969 of stuur een Email naar secretaris@natuurfederatie.nl